- 28 kwietnia 2022
- Autor: OCRK
- Kategoria Płaca minimalna
Przepisy pakietu mobilności wprowadzają szereg zmian w wielu aspektach dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w sektorze transportowym. Są one rozłożone w czasie i często powiązane z koniecznością dostosowania wielu uregulowań krajowych do zmieniających się przepisów wspólnotowych. Obecnie firmy transportowe borykają się z prawidłową interpretacją przepisów, które dotyczą konieczności rozliczania tzw. płacy sektorowej.
Płace sektorowe – Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
Zgodnie z postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 -katalog przewozów, które będą podlegały pod płace sektorowe ma być jednolity w całej Unii Europejskiej, co jest rozwiązaniem o tyle dobrym, że obecnie podczas wyliczeń dotyczących płacy minimalnej, możemy spotkać się z różnymi przepisami w poszczególnych krajach. Do tej pory każdy kraj jednostronnie określał, jaki typ przewozu powoduje konieczność zgłoszeń kierowców oraz od jakiego okresu następuje obowiązek wyrównania wynagrodzenia. W efekcie przewoźnik musiał weryfikować, jakie przewozy są wykonywane przez jego kierowców w poszczególnych krajach i odnosić je do przepisów tego kraju. Dla przykładu we Włoszech obowiązek wyrównania wynagrodzenia następował tylko w przypadku wykonywania przewozów kabotażowych, a w Niemczech pod płacę minimalną podlegała każda operacja, w trakcie której dokonywane były załadunki/rozładunki na terenie tego kraju bez znaczenia, jaki to typ przewozu.
Takie podejście wynikało z §20 niemieckiej ustawy o wynagrodzeniu minimalnym (MiLoG), gdzie obowiązek rozliczeniowy występował u kierowców, którzy wykonywali czynności nawet przez krótki okres czasu na terytorium Niemiec. Pakiet mobilności, wprowadzając zmiany do dyrektywy 96/71/WE określa, że to nie poszczególne kraje będą ustalały, jakie przewozy podlegają pod definicję delegowania, a będzie to ustalone na szczeblu wspólnotowym. Określenie danego przewozu, jako okres delegowania narzuca na przedsiębiorcę obowiązek uprzedniego zgłoszenia oraz rozliczenia czasu pracy, natomiast jeśli nie jest to okres delegowania, to jest zwolniony również ze zgłoszenia i rozliczenia czasu pracy.
Według założeń Parlamentu Europejskiego, regulacje dotyczące delegowania kierowców są oparte na istnieniu powiązania między kierowcą a świadczoną usługą oraz terytorium przyjmującego państwa członkowskiego. Aby ułatwić egzekwowanie tych przepisów, dokonano rozróżnienia między poszczególnymi rodzajami przewozów, zależnie od stopnia powiązania z terytorium przyjmującego państwa członkowskiego. Podobnie jak do tej pory ustalono, że podczas przewozów tranzytowych, które charakteryzują się tym, że kierowca przejeżdża przez dane państwo członkowskie bez dokonywania załadunku lub rozładunku i bez odbierania lub wysadzania pasażerów, nie istnieje istotne powiązanie między działaniami kierowcy a państwem członkowskim. W efekcie czego, w momencie wykonywania tranzytów, nie mamy do czynienia z delegowaniem na terytorium kraju, przez terytorium którego wykonywane są te przewozy.
Przewozy bilateralne
Zasadniczą zmianą w stosunku do poprzednich przepisów jest ustalenie, że wyłączone z definicji delegowania kierowców zostają także przewozy dwustronne z państwa członkowskiego, w którym przedsiębiorstwo ma siedzibę do innego państwa członkowskiego lub z powrotem. Przewozy bilateralne (lub import/eksport) wyczerpują w pełni definicję transportu międzynarodowego, a objęcie ich delegowaniem byłoby nadmiernym ograniczeniem swobody świadczenia transgranicznych usług transportu drogowego. W efekcie tych zmian przewozy wykonywane np. na trasie Polska – Francja i Francja – Polska będą traktowane jako transport bilateralny, który nie jest delegowaniem w myśl przepisów wspólnotowych i nie powoduje żadnych obowiązków z tego tytułu po stornie polskiej firmy transportowej. Dla wielu przedsiębiorstw nowe przepisy przynoszą zasadniczą zmianę w kwestii analizy odcinków, które muszą być rozliczane. Część firm, które wykonują tylko takie przewozy, od dnia wejścia w życie pakietu mobilności tj. od 02.02.2022 r., zostają zwolnione z obowiązku rozliczania płac sektorowych i przedstawiania służbom zagranicznym dokumentów poświadczających wypłatę wynagrodzenia w kwocie równej minimalnym wartościom określonym w układach zbiorowych tych krajów dla sektora transportowego.
Należy tutaj zwrócić uwagę, że oprócz „czystych” przewozów bilateralnych, możliwe jest także dokonanie w ramach tego transportu dodatkowych czynności załadunku lub rozładunki w państwach członkowskich lub państwach trzecich, które także będą zwolnione z delegowania, jednak nie mogą to być załadunki i rozładunku rzeczy w tym samym państwie członkowskim, czyli przewozy kabotażowe. Dodatkowe przewozy w ramach przewozu bilateralnego zostały ograniczone do jednego przewozu w drodze „tam” i jednego w drodze „z powrotem”. W sytuacji, gdy kierowca nie wykona dodatkowej operacji załadunku i rozładunku w drodze „tam” może wykonać dwie takie operacje podczas drogi „z powrotem”, jednak niemożliwym będzie wykonanie dwóch dodatkowych operacji transportowych w drodze „tam”.
Dla przykładu poniżej przedstawione zostały scenariusze, które pomogą zobrazować, w jakich państwach będziemy spotykać się z wyłączeniem z delegowania:
W przedstawionym scenariuszu kierowca wykonuje transport bilateralny na trasie Polska – Francja z dwiema operacjami załadunku i rozładunku – z jedną w drodze do Francji (doładunek w Niemczech rozładunek w Belgii) oraz drugą w drodze powrotnej do Polski (doładunek w Niemczech rozładunek w Czechach). W efekcie całość tego przewozu nie pociąga za sobą obowiązków wynikających z delegowania.
W kolejnym scenariuszu kierowca wykonuje transport bilateralny na trasie Polska – Hiszpania z dwiema operacjami załadunku i rozładunku w drodze „tam” i jedną w drodze „z powrotem”. Niestety przykład ten z założenia powoduje konieczność w pewnej części uznania tego pracownika jako delegowanego, ponieważ mamy do czynienia z dwiema dodatkowymi operacjami transportowymi w drodze „tam”, co nie spełnia warunków wyłączenia. W przedstawionej sytuacji następuje konieczność uznania pracownika jako delegowanego, w związku z druga operacją doładunkową na trasie Niemcy – Francja. Należy jednak zwrócić uwagę, że w pozostałych krajach tego przewozu, nie mamy obowiązków wynikających z delegowania.
W efekcie może się okazać, że z punktu widzenia przepisów wspólnotowych dla niektórych firm, spora część transportu będzie całkowicie lub częściowo zwolniona z obowiązku wyrównywania wynagrodzenia. Tematem dalszych rozważań będą jednak przewozy, które zostały uznane za delegowanie.
Delegowanie kierowcy
Jeżeli kierowca wykonuje inne rodzaje przewozów w szczególności przewozy kabotażowe lub przewozy międzynarodowe inne niż przewozy dwustronne, to według Komisji powiązanie z terytorium przyjmującego państwa członkowskiego jest wystarczające, aby uznać te sytuacje, jako okres delegowania kierowcy. Ta zależność istnieje w szczególności w przypadku przewozów kabotażowych zdefiniowanych w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 i (WE) nr 1073/2009. Przewóz ten charakteryzuje się tym, że zarówno załadunek, jak i rozładunek wykonywany jest w tym samym państwie. W tym wypadku mamy do czynienia z krajowym przewozem drogowym wykonywanym w innym państwie członkowskim, co stanowi poważną konkurencję dla branży transportowej danego kraju i jest bezsprzecznie wykonywaniem pracy w innym kraju.
Przedstawiony scenariusz przedstawia sytuację, w której kabotaż wykonywany jest w następstwie przewozu bilateralnego z Polski do Niemiec i z powrotem, gdzie jako okres delegowania uznawane są przewozy kabotażowe, które swój punkt początkowy i końcowy mają na terenie Niemiec, a transport ten wykonywany będzie w oparciu o wszystkie konsekwencje wynikające z delegowania.
Scenariusz zakładający, że transport międzynarodowy wykonywany jest pomiędzy innymi krajami członkowskimi, w których przedsiębiorstwo nie posiada swojej siedziby, określane jest mianem przewozów typu cross-trade. Komisja uznała, że tego typu przewozy charakteryzują się znaczącym powiązaniem z terytorium przyjmujących państw członkowskich, dlatego także w tym przypadku wykonywanie pracy związanej z tego typu przewozami wypełniona zostaje definicja delegowania.
Przewozy cross-trade przez wiele firm określane jako „przerzuty”, tak samo jak pozostałe przewozy podlegające pod delegowanie, będą musiały być zgłaszane za pomocą systemu Posting Declaration działającego w ramach rozporządzenia IMI i rozliczane według stawek sektorowych obowiązujących w danym państwie przyjmującym, a w przedstawionym powyżej przypadku dotyczy to Francji oraz Niemiec, ponieważ to na ich terenie wykonywany był przewóz typu cross-trade.
Obowiązek rejestrowania przekroczenia granicy
Wyszczególnienie okresów delegowania spośród wielu typów transportów wykonywanych w danym okresie, niekiedy przez tego samego kierowcę, stanowić będzie nie lada wyzwanie zarówno dla firm transporotowych, jak i dla organów kontrolnych. Aby umożliwić kontrolę tego zakresu, Komisja wprowadza obowiązek rejestrowania przez kierowców każdego przekroczenia granicy. Rejestracja ta jest obowiązkowa od dnia 02.02.2022 r. i odbywać ma się ręcznie za pomocą wpisów dokonywanych w tachografach cyfrowych. Kierowcy po tym okresie będą zobowiązani, aby po przekroczeniu każdej granicy zatrzymać się i uzupełnić oznaczenie kraju zgodne z krajem, do którego wjechali.
W późniejszym okresie tj. w latach 2024/2025 zadanie to mają przejąć tachografy inteligentne II generacji, które przekroczenia granic będą oznaczały automatycznie i wymagały od kierowcy oznaczenia faktu dokonania załadunków i rozładunków. W okresie przejściowym niezbędne jest, aby kierowcy wpisów tych dokonywali ręcznie. Dane dotyczące przekroczeń granic pochodzące z odczytów kart kierowców wraz z informacjami o datach i godzinach załadunków i rozładunków będą potrzebne do prawidłowego rozliczenia wynagrodzeń pracowników delegowanych za pomocą oprogramowania 4Trans.
Pakiet mobilności – z Grupą Inelo zmiany są bezpieczne
W związku ze zmianami, jakie wprowadza pakiet mobilności, Grupa Inelo udostępnia w swojej ofercie rozwiązania, uwzględniające wszystkie najnowsze zapisy prawne, również te optymalizujące koszty pracownicze. Kompleksowa oferta Grupy Inelo pozwala zminimalizować zagrożenia dla polskiego transportu międzynarodowego oraz wesprzeć przewoźników, redukując ryzyko wzrostu kosztów i spadku konkurencyjność. Aby skorzystać z oferty, należy skontaktować się z Przedstawicielem Inelo lub Biurem Obsługi Klienta.
Tel: 22 113 40 60
E-mail: bok@inelo.pl