- 7 sierpnia 2019
- Autor: OCRK
- Kategoria Transport na świecie
Jak zostać przewoźnikiem?
Wymogi umożliwiające dostęp do zawodu przewoźnika w ostatnich latach uległy znaczącemu zaostrzeniu. Osoba, która chce prowadzić firmę transportową w Polsce i w pozostałych krajach Wspólnoty musi spełnić szereg warunków, aby uzyskać licencję transportową.
Przyszły właściciel firmy przewozowej musi przede wszystkim legitymować się dobrą reputacją, która nie oznacza tylko pozytywnej opinii. To spełnienie przez przedsiębiorcę transportowego wymogu niekaralności za określone przestępstwa umyślne z dziedziny prawa handlowego, upadłościowego, płac i warunków zatrudnienia, prawa o ruchu drogowym, odpowiedzialności zawodowej, handlu ludźmi lub narkotykami oraz potwierdzenie, że nie ciążą na niej sankcje za poważne, bardzo poważne lub najpoważniejsze naruszenia przepisów w dziedzinie transportu drogowego.
Kolejnym ważnym kryterium jest minimalna zdolność finansowa, konieczna do zapewnienia właściwego rozpoczęcia działalności i należytego zarządzania. Wysokość kwot potwierdzających posiadanie dobrej sytuacji finansowej wynosi:
• 9000 euro na pierwszy pojazd samochodowy
• 5000 euro na każdy następny pojazd
Firma musi również posiadać rzeczywistą i stałą bazę na terenie Unii Europejskiej.
Ostatnim wymaganiem narzuconym przez przepisy wspólnotowe jest posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych.
Czym jest certyfikat kompetencji zawodowych?
Certyfikat kompetencji zawodowych jest potwierdzeniem posiadania odpowiednich kwalifikacji i wiedzy niezbędnych do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego.
Jeszcze parę lat temu obowiązywał podział certyfikatów na cztery kategorie:
– krajowy transport drogowy osób,
– międzynarodowy transport drogowy osób,
– krajowy transport drogowy rzeczy,
– międzynarodowy transport drogowy rzeczy.
Aktualnie obowiązuje jeden Certyfikat Unijny/Wspólnotowy. Certyfikaty wydane przed 4 grudnia 2011 roku warto wymienić na nowy Certyfikat. W tym celu należy złożyć wniosek w Instytucie Transportu Samochodowego w Warszawie.
Jak zdobyć certyfikat kompetencji zawodowych?
Aby uzyskać certyfikat kompetencji zawodowych należy zdać egzamin sprawdzający. Egzamin organizowany jest w całej Polsce kilka razy w miesiącu przez Instytut Transportu Samochodowego. Składa się z części testowej i praktycznej. Testy na certyfikat kompetencji zawodowych obejmują wybrane zakresy z:
• prawa cywilnego
• prawa handlowego
• prawa socjalnego
• prawo podatkowego
• działalności gospodarczej i zarządzania finansami przedsiębiorstwa
• dostępu do rynku
• norm technicznych i technicznych aspektów działalności
• bezpieczeństwa drogowego
Test składa się z 64 pytań wielokrotnego wyboru z czterema możliwymi odpowiedziami obejmujących w każdym module po 8 losowo wybranych pytań. Można tu otrzymać maksymalnie 64 punkty (po 1 punkcie za każdą pełną, prawidłową odpowiedź).
Część praktyczna polega na rozwiązaniu dwóch zadań, z których jedno jest poświęcone rozliczeniu czasu pracy kierowców. Za te odpowiedzi również można otrzymać maksymalnie 64 punkty.
Każda z części trwa 120 minut. Wynik pozytywny egzaminu zapewnia uzyskanie przez kandydata z dwóch części co najmniej 60% ogólnej liczby punktów.
Przykładowe testy i zadania egzaminu na Certyfikat Kompetencji Zawodowych.
Przed przystąpieniem do egzaminu, którego łączny koszt wynosi 800 zł (500 zł za egzamin + 300 zł za wydanie Certyfikatu) warto skorzystać z udziału w szkoleniach przygotowujących, które są dobrowolne i nie stanowią obowiązkowego warunku w drodze do uzyskania certyfikatu. Sam Instytut Transportu Samochodowego nie organizuje takich szkoleń, ale jest wiele ośrodków, które pomagają w przygotowaniu do egzaminu. Ich wykaz znajduje się na stronie ITS: www.its.waw.pl
Zwolnienie z egzaminu na Certyfikat kompetencji zawodowych
Część praktyczną egzaminu muszą obowiązkowo zdać wszyscy, którzy ubiegają się o otrzymanie Certyfikatu. Natomiast w pewnych okolicznościach można być zwolnionym z części testowej egzaminu. Zwolnienie dotyczy osób, które ukończyły studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie lub studia podyplomowe, których program obejmuje cały zakres zagadnień, wymienionych w załączniku I do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009.
Możliwe jest także częściowe zwolnienie z egzaminu w zakresie dziedzin objętych programem studiów, jeżeli zdający legitymuje się dyplomem ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia, których program obejmował tylko część zagadnień wymaganych w powyższym rozporządzeniu.
Zwolnienia dokonuje Instytut Transportu Samochodowego na wniosek osoby zainteresowanej, po przedstawieniu przez nią stosownej dokumentacji potwierdzającej wykształcenie.
Certyfikat kompetencji zawodowych nie zawsze jest potrzebny
Istnieje kilka przypadków, gdy przedsiębiorca nie musi posiadać certyfikatu kompetencji zawodowych. Zgodnie z ustawą o transporcie drogowym z tego obowiązku są wyłączone:
– przewozy nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (w niezarobkowym przewozie drogowym),
– pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy,
– ratownictwo medyczne oraz usługi transportu sanitarnego.
Kto może zostać Zarządzającym Transportem?
Jak widzimy w przeważającej większości certyfikat jest wymagany. Jednak przepisy dają przedsiębiorcy pole manewru. Jeśli przewoźnik nie posiada certyfikatu, może wskazać osobę, która się nim legitymuje i będzie pełnić w firmie funkcję tzw. zarządzającego transportem. Osoba ta musi spełnić określone warunki.
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającym wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylającym dyrektywę Rady 96/26/WE, oprócz właściciela firmy, funkcję zarządzającego transportem może pełnić również:
• pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę
• dyrektor
• udziałowiec
• inna osoba zarządzającą transportem na podstawie odrębnej umowy
Ważne, aby ta osoba w sposób rzeczywisty i ciągły zarządzała operacjami transportowymi. Ten element był często pomijany we współpracy firmy transportowej z zarządzającym transportem opartej na zasadach „użyczenia” certyfikatu kompetencji zawodowych. Pomimo jasno określonych w przepisach obowiązków zarządzającego transportem, często stanowisko to piastowane było tylko formalnie a zajmująca je osoba była jedynie figurantem, bez wpływu na funkcjonowanie firmy. Wraz z nowelizacją ustawy o transporcie drogowym we wrześniu 2018 r., sytuacja managera transportu bardzo się zmieniła. Dużo łatwiej teraz o utratę dobrej reputacji, zmienił się również tryb nakładania kary z wykroczeniowego na administracyjny. Zaostrzono też kary za naruszenia związane z wykonywaniem przewozów drogowych. Zarządzający transportem podczas kontroli zarówno drogowej, jak i prowadzonej w przedsiębiorstwie, podlega maksymalnej karze 3 tys. zł.
Umowa dla zarządzającego transportem
W przypadku, gdy przedsiębiorca zdecyduje się na skorzystanie z usług zewnętrznej osoby zarządzającej transportem konieczne jest podpisanie stosownej umowy. Treść umowy powinna zawierać między innymi zakres obowiązków menagera transportu, do których powinny należeć:
• utrzymanie i konserwacja pojazdów
• sprawdzanie umów i dokumentów przewozowych
• podstawowa księgowość
• przydzielanie ładunków lub usług kierowcom i pojazdom
• sprawdzanie procedur związanych z bezpieczeństwem
Należy pamiętać, że osoba podejmująca z nami współpracę może kierować operacjami transportowymi maksymalnie czterech różnych przedsiębiorstw, realizowanymi za pomocą połączonej floty, liczącej ogółem nie więcej niż 50 pojazdów. Jeśli te limity zostaną przekroczone może to oznaczać, że któraś z firm obsługiwanych przez zarządzającego nie spełni wymogów koniecznych do działania na rynku transportowym UE. Ważne więc, aby przed podpisaniem umowy skontrolować z iloma firmami osoba posiadająca Certyfikat Kompetencji Zawodowych już współpracuje. Limity dotyczą również innych form „zatrudnienia” (np. umowa o pracę, udziały) i są liczone łącznie, jeśli z jedną z obsługiwanych firm zarządzający podpisał odrębną umowę świadczenia usług (np. umowę zlecenie).