Inteligentne tachografy obowiązkowo od 15 czerwca

W myśl nowych przepisów, Komisja Europejska zakłada, że od 15 czerwca 2019 roku we wszystkich nowych pojazdach realizujących usługi transportowe na terenie Unii  Europejskiej będą musiały znaleźć się inteligentne tachografy. Dla ciężarówek wprowadzonych do użytku przed ww. terminem zostanie nałożona karencja, wedle której będą mogły zachować stare tachografy przez maksymalnie pięć i pół roku. Należy pamiętać, że zgodnie z projektem rok 2025 jest datą ostateczną, kiedy na ich pokładzie będą musiały zostać zamontowane urządzenia nowego typu, zezwalające na zdalną kontrolę. Przykładem tachografu nowej generacji jest model VDO w wersji 4.0. Aktualnie jeden z egzemplarzy znajduje się w siedzibie Grupy Inelo, gdzie trwają zaawansowane prace nad dostosowaniem do niego oprogramowania i urządzeń do odczytu i analizy danych.

Wprowadzenie inteligentnych tachografów jest konsekwentnie prowadzoną strategią, mającą na celu zapobieganie manipulacjom, które nagminnie są stosowane w obecnych tachografach. Według danych Unii Europejskiej, skala fałszowania wskazań tachografów jest olbrzymia. Szacuje się, że jest to proceder, który można stwierdzić w co trzecim samochodzie ciężarowym. Inteligentne tachografy mają pomóc uniknąć takich sytuacji, jakie miały miejsce w 2016 roku, kiedy podczas 196 tys. kontroli drogowych, inspektorzy ITD wydali ponad 15 tys. decyzji administracyjnych odnośnie nałożenia kar pieniężnych za naruszenie przepisów dotyczących transportu drogowego i przeszło 40 tys. mandatów karnych. Z czego 51 proc. naruszeń miało związek z czasem prowadzenia pojazdu, a blisko 36 proc. wynikało z nieprawidłowego używania urządzeń rejestrujących.

Z myślą o ujednoliceniu i uproszczeniu przepisów

W walce z manipulacjami ma pomóc Ustawa o tachografach z dnia 03.09.2018 r., która powstała z myślą o ujednoliceniu i uproszczeniu przepisów, obowiązujących w Polsce. Dotychczas wszystkie przepisy związane z tachografami można było znaleźć w dwóch różnych ustawach, w ustawie Prawa o miarach i w ustawie o systemie tachografów cyfrowych. Nowa ustawa obejmująca tachografy analogowe i cyfrowe, jest również dostosowana do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r.

Korzyści płynące z nowych tachografów

Na wdrożeniu nowych tachografów, które mają zminimalizować ryzyko manipulacji, zyskają również przedsiębiorcy, jak i sami kierowcy. Po pierwszych kontaktach można śmiało stwierdzić, że codzienna obsługa  nie będzie sprawiała trudności. Przeważająca część funkcji nie różni się znacząco w obsłudze od dotychczasowych urządzeń. Wśród najważniejszych zmian możemy wyróżnić pojawienie się dwóch dodatkowych interfejsów:

• DSRC (obowiązkowa antena) – moduł, który będzie odpowiadał za zdalne sczytywanie danych z tachografu. Przesłane informacje pozwolą na wyselekcjonowanie pojazdów do kontroli, w których stwierdzono potencjalne manipulacje. Funkcja ta nie jest równoznaczna z możliwością zdalnego sczytywania przez inspekcję pełnych danych z tachografu i karty kierowcy.
• GNSS (opcjonalna antena), która będzie odpowiedzialna głównie za rejestrowanie w tachografie położenia i lokalizacji pojazdu podczas rozpoczęcia, zakończenia pracy (przy wpisie kraju rozpoczęcia oraz zakończenia) oraz co 3 godziny jazdy. Finalnie nowe tachografy mają posłużyć do rozwiązania kontrowersji z delegowaniem pracowników oraz kabotażem.

Dodatkowe narzędzia w walce z manipulacjami

Wprowadzając tzw. inteligentne tachografy, nie zapomniano również o zabezpieczeniach przed manipulacjami przy ewentualnych naprawach i przeglądach. Postanowiono, że pozbawieni możliwości prowadzenia serwisu zostaną przewoźnicy i podmioty, których działalność może mieć wpływ na naruszenie bezpieczeństwa systemu tachografów (np. PKS). Nowe przepisy mają być czytelne i przychylne użytkownikom, dlatego zadecydowano, że w celu ułatwienia pracy serwisom wydawane będzie jedno zezwolenie na prowadzenie ewentualnej naprawy dla wszystkich rodzajów tachografów.

Warto pamiętać, że nowa ustawa przewiduje również surowe kary dla osób, które zajmują się handlem urządzeniami do fałszowania zapisów pochodzących z tachografów:

Art. 50. Kto, wbrew art. 25, produkuje, dystrybuuje, reklamuje, sprzedaje lub w inny sposób udostępnia urządzenia, przedmioty lub oprogramowanie wykonane lub przeznaczone do celów podrabiania lub przerabiania danych rejestrowanych przez tachograf – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Dodatkowym narzędziem w walce z manipulacjami będą nowe zasady kontroli. W sytuacji, kiedy inspektorzy ITD będą mieli podejrzenie, że w ciężarówce znajduje się urządzenie fałszujące zapisy tachografu, skierują ją do zatwierdzonego warsztatu w celu przeprowadzenia dokładnej kontroli znajdującej się w niej instalacji. W przypadku znalezienia manipulatora, koszt przeglądu poniesie przewoźnik, jeżeli badanie niczego nie wykaże, koszty pokryje Skarb Państwa.

Zadając sobie pytanie, czy zmiany są konieczne, odpowiedź wydaje się oczywista i twierdząca. Ponad 40 proc. menadżerów flot uważa, że podłączenie ciężarówek do sieci jest niezbędne[1] i wynika z rozwoju sieci dróg i całych miast. Nowe tachografy mają za zadanie ułatwiać komunikację z systemami informacyjnymi, które od dłuższego czasu są stosowane w firmach transportowych. Wprowadzane rozwiązania w znaczący sposób usprawniają dostęp do danych i kontrolę czasu pracy, co przekłada się na zniwelowanie naruszeń kierowców na drodze. 

[1] „Global Truck Video Safety Solutions Market, Forecast to 2023”