Transport kombinowany – oszczędność czasu i pieniędzy

Transport to jeden z najważniejszych sektorów współczesnej gospodarki. Widać to nie tylko w statystykach i danych ekonomicznych, ale również w liczbie specyficznych typów przewozów, wykonywanych w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku. Jednym z popularnych rodzajów transportu jest przewóz kombinowany. Czym się charakteryzuje?

Czym jest transport kombinowany i na czym polega?

Dokładna definicja transportu kombinowanego pojawia się w artykule 4 ustawy o transporcie drogowym, który mówi, że jest to:
„przewóz rzeczy, podczas którego samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener 20-stopowy lub większy korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek morski przekracza 100 km w linii prostej”.

Obowiązujące prawo stanowi więc, że przewóz kombinowany ma miejsce wtedy, gdy wykorzystana jest więcej niż jedna gałąź transportu (jest to cecha, która różnicuje przewóz kombinowany i transport łamany), przy czym transport drogowy musi występować przynajmniej na początkowym lub końcowym etapie. Ustawa definiuje te odcinki jako przewóz:

• „pomiędzy punktem, gdzie rzeczy są załadowane, i najbliższą odpowiednią kolejową stacją załadunkową dla odcinka początkowego oraz pomiędzy najbliższą odpowiednią kolejową stacją wyładunkową a punktem, gdzie rzeczy są wyładowane, dla końcowego odcinka lub
• wewnątrz promienia nieprzekraczającego 150 km w linii prostej ze śródlądowego lub morskiego portu załadunku lub wyładunku;”.

Transport kombinowany – rodzaje

Przewozy kombinowane stosuje się zarówno w transporcie krajowym, jak i zagranicznym (w tym również międzykontynentalnym). W zależności od typu ładunku, jak i czasu potrzebnego na realizację zlecenia, optymalnym rozwiązaniem bywa zastosowanie kilku różnych gałęzi transportu, czyli przewozów kombinowanych, dzielących się na następujące rodzaje:

• transport bimodalny – zastosowanie przewozu drogowego i kolejowego przy użyciu specjalnego systemu transportu bimodalnego oraz dostosowanych, wytrzymałych naczep. Jednostki bimodalne składają się z adaptera, układu hamulcowego i zestawów kołowych. Transport jest wykonywany bez przeładunku – naczepa mocowana jest do samochodu, a w drugim etapie do wózka kolejowego,
• transport multimodalny – wykonywany w ramach jednej umowy o przewóz i przy wykorzystaniu przynajmniej dwóch rodzajów transportu. Wariant ten jest szczególnie popularny w przypadku długich tras, zapewnia szybki czas dostawy, daje możliwość użycia różnych jednostek transportowych (np. kontenera, naczepy itd.), czyli pozwala na przeładunek towaru,
• transport intermodalny – podobnie jak w pozostałych typach przewozów kombinowanych, rodzaj ten zakłada użycie różnych gałęzi transportu, jednak wyłącznie przy wykorzystaniu jednej jednostki ładunkowej na całej trasie. Jest to przewóz towaru zamkniętego w kontenerze, nadwoziu lub naczepie bez jakiejkolwiek ingerencji w jego zawartość. Transport intermodalny – przykłady: przewóz drogowo-kolejowy, kolejowo-drogowo-morski.

Transport multimodalny a intermodalny – różnice

Pomimo wielu oczywistych podobieństw, takich jak rodzaje i minimalna liczba wykorzystywanych gałęzi transportu, możemy znaleźć jedną zasadniczą różnicę pomiędzy powyższymi wariantami przewozów. Jest nią użycie jednostek ładunkowych – w przypadku przewozów intermodalnych wykorzystywana jest jedna jednostka transportowa, a zatem zmiana formy transportu nie wiąże się z przeładunkiem towaru (w przeciwieństwie do przewozów multimodalnych, w których taki przeładunek ma miejsce).

Wady i zalety transportu kombinowanego

Przewozy kombinowane wciąż zyskują na znaczeniu. Połączenie korzyści, które zapewniają różne gałęzie transportu, jest dla firm dobrą okazją do zwiększenia elastyczności świadczonych usług i efektywnego wykorzystania taboru, a tym samym lepszego dopasowania do wymagań klienta. Właściwa organizacja transportu obniża koszty spedycji i ogranicza niekorzystny wpływ warunków atmosferycznych oraz drogowych na przebieg realizacji zlecenia. Ważną zaletą jest szeroki wybór metod załadunku i rozładunku. Przewóz kombinowany jest szansą na oszczędność czasu i ograniczenie wydatków przedsiębiorstwa, pozwala również na zdobycie nowych klientów dzięki możliwości realizowania dostaw w systemie door to door i just in time. Nie bez znaczenia pozostaje też aspekt ekologiczny, który posiada przewóz kombinowany – pozwala na wyraźne ograniczenie emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń.

Oczywiście nie istnieje rodzaj transportu, który byłby pozbawiony wad. Nie inaczej jest i w tym przypadku. Trudności związane z przewozem kombinowanym to przede wszystkim ryzyko uszkodzeń towaru podczas przeładunków oraz konieczność wykorzystania specjalistycznych urządzeń, dedykowanych dla tego typu przewozów. Utrudnieniem jest także złożona dokumentacja przewozowa oraz ograniczenia w transporcie niektórych przesyłek. Wady te nie zmieniają jednak faktu, że transport kombinowany jest często wybieranym rodzajem przewozów – zwłaszcza podczas realizacji zleceń międzynarodowych.

Infrastruktura w transporcie kombinowanym

Wykorzystywanie kilku gałęzi transportu sprawia, że właściwa organizacja i infrastruktura ma w przewozach kombinowanych szczególne znaczenie – w dużej mierze to od tych czynników zależy szybkość przewozu towarów. Jednym z kluczowych elementów w infrastrukturze są terminale przeładunkowe. Powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby zapewnić maksymalną przepustowość i współpracę ze zróżnicowanymi jednostkami transportowymi. Terminale muszą być zaopatrzone w odpowiednie rampy, dźwigi i suwnice do przeładunku kontenerów. Rozwiązaniem, które poprawia efektywność funkcjonowania terminalu, są również nowoczesne systemy informatyczne. Duże znaczenie przewozie kombinowanym ma także stan dróg dojazdowych do terminalu.